Witamina K odgrywa bardzo ważną rolę w hemostazie, jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania młodego organizmu, gdyż m.in. zapobiega krzepnięciu krwi, ale to niejedyna jej funkcja. Wielu rodziców, których potomstwo tuż po urodzeniu otrzymało domięśniowo dawkę witaminy K1, zastanawia się, jakie znaczenie ma witamina K dla dzieci. Ile wynosi dzienne zapotrzebowanie i czy jest możliwe przedawkowanie witaminy K dla dzieci? Jakie są główne objawy niedoboru tej cennej dla zdrowia małych pacjentów witaminy?
Właściwości witaminy K dla dzieci – jaką spełnia rolę w naszym organizmie?
Witamina K jest grupą związków rozpuszczalnych w tłuszczach (część owych związków wytwarzają rośliny zielone, a część bakterie), do najważniejszych zaliczamy witaminę K1 i K2. Została odkryta w 1935 roku przez duńskiego biochemika i fizjologa Henryka Dama, który kilka lat później otrzymał za to odkrycie Nagrodę Nobla. Jakie są podstawowe właściwości witaminy K dla dzieci? Przede wszystkim ma silne działanie przeciwkrwotoczne – wspomaga krzepnięcie krwi (wytwarza w wątrobie potrzebną do tego procesu protrombinę) oraz zapewnia odpowiednią pracę układu odpornościowego. Witamina K dla dzieci wspiera też gospodarkę wapniową organizmu, zapobiegając ryzyku wystąpienia osteoporozy w przyszłości. Ma właściwości przeciwzapalne i może chronić przed chorobami nowotworowymi oraz Alzheimerem.
Witamina K dla dzieci – dlaczego noworodki otrzymują ją tuż po urodzeniu?
Wielu rodziców nie jest świadomych tego, że dzieci rodzą się z niedoborem witaminy K, a naturalne mleko matki zawiera jej minimalne ilości. Ze względu na niedojrzały układ pokarmowy – jałowa flora bakteryjna noworodków nie jest w stanie wytwarzać potrzebnej ilości witaminy K. Zgodnie z opinią Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, konieczne jest podanie domięśniowo jednorazowej dawki (1 miligram) witaminy K noworodkowi (przez położną lub personel szpitalny) w ciągu pierwszych 6 godzin po urodzeniu. Taka profilaktyka krwawienia z niedoboru witaminy K dla dzieci zapobiega wystąpieniu tzw. krwotoku niemowlęcego, który może doprowadzić nawet do krwawień do mózgu. Według aktualnych szacunków choroba krwotoczna może dotknąć nawet 1 dziecko na 400 urodzonych.
Witamina K dla dzieci – w jakich produktach jest jej najwięcej?
Gdzie występuje witamina K dla dzieci i dorosłych? Co stanowi jej wyjątkowo cenne źródło? Bogate w witaminę K dla dzieci są przede wszystkim rośliny zielone – jarmuż, sałata, szparagi, ogórek, szpinak, groszek, brokuły, brukselka, cukinia, a także kapusta, marchew, kalafior, rzeżucha, botwinka, wątroba wołowa, żółtka jaj, mleko i produkty mleczne (kefiry, sery dojrzewające). Jak widać, produktów jest naprawdę sporo, dzięki czemu przygotowywanie zróżnicowanych posiłków, które będą smakowały nawet najbardziej wybrednemu dziecku, nie powinno być dla rodziców problemem.
Witaminy K dla dzieci – objawy niedoboru
Jak są główne objawy niedoboru witaminy K dla dzieci? Mali pacjenci, u których stwierdza się niedobory witaminowe, są podatni na złamania, mają często siniaki na skórze, ich rany wolniej się goją, a w przypadku niemowląt – ich rozwój i wzrastanie są wolniejsze (wapń dostaje się do tętnic, zamiast odkładać się w kośćcu, co powoduje zwapnienie naczyń krwionośnych). Niedobór witaminy K u dzieci zwiększa ryzyko krwotoków z nosa. Może być przyczyną biegunek i krwotoków wewnętrznych (np. przewodu pokarmowego) czy też powodować krwiomocz. Szczególnie niebezpiecznym objawem są krwotoki wewnątrzczaszkowe.
Jak widać, brak witaminy K prowadzi do wielu problemów zdrowotnych, dlatego w trosce o zdrowie najmłodszych, należy dbać o jej prawidłową, dzienną dawkę. Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na witaminę K dla dzieci? Otóż:
- niemowlęta do 6. miesiąca życia powinny przyjmować z pokarmem 0,5 mg witaminy K,
- dzieci w grupie wiekowej 6-12 miesięcy – 1 mg,
- dzieci w wieku 1-3 lata – 1,5 mg,
- dzieci w przedziale wiekowym 4-6 lat – 2 mg,
- starsze dzieci w wieku 7-10 lat – 3 mg,
- nastolatki w wieku 11-14 lat – 4,5 mg,
- dziewczęta w grupie wiekowej 15-18 lat – 5,5 mg, a chłopcy – 6,5 mg.
Kto jest najbardziej narażony na niedobory witaminy K, oprócz noworodków i niemowlaków? Są to m.in.:
- seniorzy z osteoporozą,
- osoby cierpiące na mukowiscydozę,
- pacjenci po udarach,
- osoby ze stwierdzonymi chorobami wątroby,
- chorzy z zaburzeniami trawienia,
- pacjenci onkologiczni,
- osoby po długiej antybiotykoterapii.
Wchłanianie witaminy K może też zaburzać nadmierne spożycie alkoholu (niestety niedobory witaminy K są niejednokrotnie stwierdzane u noworodków z alkoholowym zespołem płodowym, tzw. FAS).
Witamina K dla dzieci – objawy nadmiaru
Jeśli chodzi o hiperwitaminozę witaminy K dla dzieci, to dosyć rzadko spotykane zjawisko. Jakie są typowe symptomy świadczące o nadmiarze tej witaminy w organizmie? Przedawkowanie może wywoływać reakcje alergiczne, objawia się nadmierną potliwością, bólami brzucha, zapaleniem jelit, uczuciem gorąca. Co więcej, może prowadzić do niedokrwistości, anemii, a w przypadku niemowląt zwiększa ryzyko wystąpienia żółtaczki i powstania uszkodzeń tkanki mózgowej.
Podsumowując, zarówno nadmiar, jak i niedobór witaminy K dla dzieci niesie ze sobą pewne konsekwencje zdrowotne. Witamina K zapobiega nadmiernym krwawieniom i nieprawidłowej mineralizacji kości, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego i choroby wieńcowej, a także wzmacnia układ immunologiczny. Dlatego w trosce o prawidłowy rozwój potomstwa, warto wprowadzać do codziennej diety produkty bogate w witaminę K, a w razie wyraźnych wskazań lekarza stosować odpowiednie suplementy witaminowe.
