Woda to podstawowy składnik organizmu, a jej znaczenie dla zdrowia jest kluczowe, zwłaszcza w przypadku dzieci, które wykazują zwiększone zapotrzebowanie na płyny. Organizm dziecka powinien przyjmować odpowiednią ilość wody, tak by mógł rozwijać się prawidłowo. Często pojawia się pytanie, jak nawadniać dziecko zdrowe oraz o ile zwiększyć ilość płynów podczas choroby. Przekonaj się, ile dziecko powinno pić wody i jak postępować w okresie wzmożonego zapotrzebowania, czyli podczas biegunek i wymiotów!
Znaczenie wody u dziecka – na co wpływa ten składnik organizmu?
O tym, jak ważne jest prawidłowe nawadnianie dziecka, należy pamiętać nie tylko podczas upalnych dni czy w okresie występowania biegunek i wymiotów. Znaczenie wody u dziecka jest podobne, jak w przypadku osób dorosłych, jednak to najmłodsi są najbardziej narażeni na utratę płynów. Organizm nie jest zdolny do magazynowania wody, dlatego tak ważne jest jej systematyczne dostarczanie.
Co ważne, dzieci tracą wodę nie tylko podczas aktywności czy w następstwie wysokiej temperatury. Organizm dziecka uwalnia wodę także podczas zwykłych czynności czy naturalnych procesów, takich jak pocenie się, wydalanie, a nawet oddychanie.
Prawidłowe nawadnianie dzieci powinno być podstawą, ponieważ woda pełni w organizmie szereg istotnych funkcji, takich jak np.:
- utrzymanie optymalnej temperatury ciała;
- oczyszczanie organizmu z toksyn i innych zanieczyszczeń, a także produktów przemiany materii;
- wsparcie układu ruchu poprzez nawilżanie m.in. torebek stawowych;
- jako składnik krwi woda warunkuje transport substancji odżywczych i tlenu do wszystkich komórek organizmu.
Co więcej, elektrolity zawarte w wodzie warunkują zachowanie prawidłowego metabolizmu. Sole wapnia, magnezu, potasu i sodu są niezbędne do zachowania zdrowia, z kolei odpowiednia ilość wody reguluje stężenie osmotyczne. Systematyczne nawadnianie organizmu dziecka wspiera więc m.in. pracę mięśni, narządów wewnętrznych (serca, nerek), wydzielanie enzymów trawiennych czy zachowanie prawidłowego ciśnienia krwi.
Niemniej jednak również zbyt duża ilość wody w diecie dziecka może wpływać niekorzystnie na zdrowie. Zdarza się, choć rzadko, że dochodzi do przewodnienia, co wiąże się z przyjęciem zbyt dużej ilości wody przy jednoczesnym spadku poziomu sodu. Wiedza na temat, jak nawadniać dziecko, jest więc podstawą, o której warto pamiętać, kompletując jadłospis dziecka.
Ile dziecko powinno pić wody w zależności od masy ciała – metoda Hollidaya i Segara
Czysta woda mineralna stanowi podstawowe źródło płynów umożliwiających nawodnienie organizmu. Wszelkie inne napoje nie są dziecku niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, z kolei po preparaty nawadniające sięgamy tylko w okresie zwiększonego ryzyka odwodnienia, czyli zwykle podczas biegunek i wymiotów.
Warto jednak wiedzieć, jak nawadniać dziecko w zależności od jego wieku i masy ciała. O odpowiedniej ilości wody należy pamiętać zawsze, nie tylko podczas choroby. Często pojawia się pytanie – ile dziecko powinno pić wody? Dzieci starsze zwykle jasno sygnalizują pragnienie, jednak w przypadku młodszych dzieci i niemowląt należy samodzielnie zadbać o odpowiednią podaż płynów.
Zasady dotyczące zdrowego żywienia zakładają, że dorosły człowiek powinien wypijać przynajmniej dwa litry wody w ciągu dnia. Z kolei zapotrzebowanie dziecka na wodę można szacować na podstawie metody Hollidaya i Segara. Oto, ile wody dziennie u dziecka jest konieczne do zachowania prawidłowego bilansu wodno-elektrolitowego w przeliczeniu na masę ciała:
- dzieci ważące mniej niż 10 kg powinny dostawać 100 ml wody na każdy kilogram ciała, co oznacza, że np. dziecko ważące 10 kg powinno wypijać przynajmniej 1 litr wody;
- dzieci o masie ciała od 10 kg do 20 kg powinny wypijać 1 litr wody dziennie plus 50 ml na każdy kilogram powyżej 10, co oznacza, że np. dzieci o wadze 12 kg powinny pić 1 litr i 200 ml wody;
- dzieci ważące powyżej 20 kg powinny pić przynajmniej 1,5 litra wody plus 20 ml na każdy kilogram powyżej 20, np. dziecko o masie ciała 25 kg powinno pić 1600 ml.
Warto jednak pamiętać, że zapotrzebowanie na wodę wzrasta u dzieci aktywnych fizycznie, a także podczas wysokiej temperatury otoczenia. Gdy dziecko intensywnie się bawi i poci, konieczne jest zwiększenie ilości wypijanej wody.
Jak wygląda nawadnianie niemowlaka – o czym pamiętać?
Woda to najważniejszy i jedyny niezbędny płyn w diecie człowieka. Najlepszym sposobem na nawadnianie dzieci jest podawanie do picia niegazowanej wody mineralnej. Źródłem płynów w codziennej diecie są również soki owocowe czy ziołowe herbatki, jednak to woda powinna być podstawą.
Nieco inaczej natomiast wygląda nawadnianie niemowlaka. U najmłodszych ilość wody wypijanej w ciągu doby zależy przede wszystkim od sposobu karmienia. Dzieci karmione naturalnie zwykle otrzymują wystarczającą ilość płynów wraz z pokarmem matki. Dodatkowe płyny wprowadza się po ukończeniu 6. miesiąca życia niemowlęcia. Wyjątkiem są upalne dni czy okres choroby, kiedy niemowlę jest bardziej narażone na straty płynów. Wówczas warto sięgać po wodę z niską zawartością minerałów i podawać dziecku do picia między posiłkami.
Z kolei dietę niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym zwykle rozszerza się już po 4. miesiącu życia. Warto zaznaczyć, że dzieci w pierwszych miesiącach życia nie muszą otrzymywać wody, ponieważ to pokarm matki lub mleko modyfikowane składa się głównie z tego składnika. Co więcej, zbyt duża ilość wody, a także karmienie dzieci rozcieńczonym mlekiem, może skutkować zwiększeniem ilości sodu w organizmie dziecka. To z kolei niesie ryzyko zatrucia organizmu i poważnych konsekwencji dla zdrowia.
Nawadnianie dzieci w trakcie choroby
Nawadnianie dziecka zdrowego zwykle nie jest trudne, jednak problemy pojawiają się w przypadku wymiotów i biegunek. Małe dzieci zaledwie w kilka godzin mogą się odwodnić, co zagraża ich zdrowiu. O wiele łatwiej jest natomiast zapobiegać odwodnieniu, niżeli wyrównywać zaburzoną gospodarkę wodno-elektrolitową.
Jak nawadniać dziecko, które wymiotuje lub ma biegunkę? Należy pamiętać, że wodę podajemy często, ale w małych ilościach. Dzięki temu płyny o wiele łatwiej się wchłoną. Co więcej, podanie zbyt dużej ilości wody odwodnionemu dziecku niesie ryzyko przewodnienia.
Warto również pamiętać, że w przypadku biegunki i wymiotów nawadnianie powinno ograniczać się do wody, ewentualnie gorzkiej herbaty. Soki owocowe mogą nasilać objawy chorobowe, a tym samym zwiększać ryzyko odwodnienia.
Najlepszym sposobem na wyrównanie gospodarki wodno-elektrolitowej u dziecka, które wymiotowało i miało biegunkę, jest podanie specjalistycznych preparatów. Doustne płyny nawadniające mają ściśle określoną ilość elektrolitów, glukozy oraz sodu. Dzięki temu przy niewielkiej ilości preparatów można uzupełnić straty po przebytej grypie żołądkowej lub zatruciu pokarmowym.
Warto jednak pamiętać, że odpowiednie nawadnianie dziecka w trakcie choroby nie zawsze okazuje się wystarczające. Powtarzające się epizody wymiotów czy wielokrotne stolce w ciągu doby mogą uniemożliwić wchłanianie płynów. Należy więc stale kontrolować stan zdrowia dziecka, zwracając szczególną uwagę na objawy odwodnienia, a w razie potrzeby skonsultować się z lekarzem.
