Jak pokazuje praktyka lekarska, próchnica zębów mlecznych z roku na rok dotyka coraz większej liczby małych pacjentów. Na zdrowe zęby dziecka wpływa wiele czynników. Jeśli rodzice nie wykształcą pozytywnych nawyków u potomstwa, dojdzie do demineralizacji, a następnie ubytku próchnicowego. Jak w takim razie dbać o zdrowie zębów dziecka i nie dopuścić do powstania próchnicy? Jakie działania profilaktyczne warto podjąć już od okresu niemowlęcego?
Dbałość o dziąsła noworodka to gwarancja zdrowych zębów dziecka
Mocne i zdrowe zęby dziecka to cel każdego troskliwego rodzica. Jednak wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, że o uzębienie potomka należy dbać już od pierwszych dni jego życia – w jaki sposób? Po każdym karmieniu (mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym) należy przemywać czystą, przegotowaną wodą bezzębne dziąsła i język niemowlęcia, dzięki czemu zostaną usunięte resztki pokarmowe. Po około 30 minutach za pomocą wyjałowionej gazy oczyścić wargi i język – stosowanie regularnie tego typu praktyk zwiększa szanse na zdrowe zęby u dziecka.
Warto wspomnieć, że u co szóstego niemowlęcia i małego dziecka (do 3. roku życia) występuje tzw. próchnica butelkowa, która jest konsekwencją zasypiania z butelką i przedłużonego karmienia smoczkiem.
Zdrowe zęby dziecka – regularne wizyty u dentysty
Niestety wciąż wielu rodziców zabiera swoje dzieci na pierwszą wizytę u stomatologa dopiero w momencie, gdy odczuwają dolegliwości bólowe zębów – rozwija się choroba próchnicowa (zaawansowana próchnica może powodować ból gardła). To duży błąd. Pierwsza wizyta w gabinecie dentystycznym powinna odbyć się około 1. roku życia dziecka. Warto zaplanować ją w momencie, w którym dziecko nie ma jeszcze problemów z uzębieniem, maluch oswoi się z obecnością lekarza i nie będzie reagował histerią, gdy będzie konieczne rozpoczęcie leczenia stomatologicznego. Na wizyty kontrolne należy chodzić co 6 miesięcy, aby na bieżąco monitorować wszelkie niepokojące zmiany w jamie ustnej. Jakie inne sposoby na zdrowe zęby dziecka warto wdrożyć na co dzień?
Ograniczenie cukru w diecie to zdrowe zęby dziecka
Cukier w dużym stopniu przyczynia się do rozwoju próchnicy u najmłodszych pacjentów, po spożyciu słodkich pokarmów spada poziom pH, co negatywnie wpływa na zęby. Jest dostępny w wielu produktach, które spożywa dziecko. Wbrew pozorom próchnicotwórcze działanie mają nie tylko słodycze! Cukier znajduje się zarówno w mleku matki, jak i mleku modyfikowanym, sokach, owocach, chrupkach, kaszkach. Warto od najmłodszych lat przyzwyczajać malucha do picia wody, zamiast podawać mu słodzone herbatki i napoje. W trosce o zdrowe zęby dziecka należy ograniczyć słodkie przekąski (zdaniem wielu specjalistów dzieci do 1. roku życia w ogóle nie powinny spożywać słodyczy). Próchnicy mogą towarzyszyć też zajady.
Prawidłowe szczotkowanie sprzyja zdrowym zębom dziecka
Nauka prawidłowego, codziennego szczotkowania to jeden z podstawowych, domowych zabiegów higienicznych uzębienia i jamy ustnej, który wpływa na zdrowe zęby u dziecka. Pierwszą szczoteczkę należy kupić około 1. roku życia dziecka, aby jak najszybciej przyzwyczaić potomka do szczoteczki (początkowo mycie zębów będzie miało formę zabawy), która powinna być dostosowana do jego wieku (tj. mieć małą główkę czyszczącą, miękkie włosie i ergonomiczny uchwyt). U małych dzieci, które nie wykształciły jeszcze nawyku płukania jamy ustnej, należy nakładać na szczoteczkę niewielką ilość pasty z fluorem i wcierać ją we włosie, aby maluch nie połykał produktu.
Dziecko powinno myć zęby po każdym posiłku przez co najmniej 2-3 minuty. Warto również nauczyć potomka w wieku szkolnym (8-10 lat) regularnego używania nici dentystycznej, która również zapobiega rozwojowi próchnicy i pozwala zachować zdrowe zęby dziecka.
Zdrowe zęby dziecka a profilaktyka fluorkowa
W trosce o zdrowe zęby dziecka należy pamiętać też o profilaktyce fluorkowej. Fluor to pierwiastek, który hamuje rozwój bakterii próchnicotwórczych i zabezpiecza szkliwo zębów przed działaniem kwasów z pożywienia. Z tego względu fluor jest powszechnie stosowany w działaniach ochronnych przed próchnicą u najmłodszych pacjentów (zarówno w profilaktyce masowej, jak i indywidualnej). Dla zapewnienia optymalnej ochrony dzieci powinny stosować pasty z fluorem o stężeniu 500-1000 ppm. Ważne jest także systematyczne fluoryzowanie zębów mlecznych w gabinecie dentystycznym, które polega na powierzchni zębów lakierem (preparatem fluorkowym).
Podsumowując, wykształcenie właściwych nawyków dbania o higienę jamy ustnej jest obowiązkiem rodziców. Indywidualna profilaktyka domowa to fundament zachowania zdrowych zębów dziecka.
