Szczepienia ochronne zmniejszają liczbę zgonów z powodów chorób zakaźnych. Nowoczesne, skojarzone szczepionki chronią małego pacjenta nawet przed 5-6 chorobami jednocześnie. Pierwsze szczepienie dziecka odbywa się niedługo po narodzinach – w ciągu pierwszej doby od przyjścia na świat. Kolejne wakcynacje odbywają się w przychodni lekarskiej zgodnie z tzw. kalendarzem szczepień ochronnych. W jakich sytuacjach szczepienie musi zostać odroczone? Czym grozi szczepienie dziecka po terminie?
Szczepienie dziecka po terminie – najczęstsze przyczyny odroczenia szczepienia
Szczepionki ochronne powinny być podawane dzieciom zgodnie z obowiązującym w Polsce Programem Szczepień Ochronnych. Jednak nie zawsze jest to możliwe. Mniejsze lub większe opóźnienia w realizacji szczepień są stale obecne w praktyce lekarskiej. Zanim przedstawimy możliwe konsekwencje zdrowotne szczepienia dziecka po zalecanym terminie, warto wspomnieć, z jakich powodów najczęściej dochodzi do odroczenia wakcynacji. Szczepienie dziecka należy odłożyć na później, jeśli u małego pacjenta występuje ostra infekcja, wysoka gorączka – powyżej 38,5 stopni Celsjusza – (jak zbić gorączkę?) lub doszło do zaostrzenia choroby przewlekłej. Wskazaniem do opóźnienia realizacji szczepienia (szczepionki z żywymi wirusami) jest także wcześniejsze (w ciągu ostatnich 3-11 miesięcy) podanie dziecku krwi, immunoglobuliny, gammaglobuliny lub innych preparatów krwi. Oczywiście odroczenie szczepienia nie zawsze wynika ze wskazań medycznych. Zdarza się, że jest to efekt zaniedbania tej kwestii ze strony rodziców, a część z nich jest otwartymi przeciwnikami szczepień – podważa sens oraz skuteczność wakcynacji (pamiętajmy, że takie zachowanie może odbić się niekorzystnie nie tylko na zdrowiu, lecz także życiu potomka). Należy podkreślić, że przeciwwskazaniem do wakcynacji nie jest:
- nieżyt nosa,
- lekka infekcja,
- wcześniactwo,
- niska masa urodzeniowa,
- występowanie drgawek w rodzinie,
- atopowe zapalenie skóry,
- astma oskrzelowa,
- przyjmowanie antybiotyków,
- stosowanie maści przeciwzapalnych,
- żółtaczka fizjologiczna noworodków.
Warto przypomnieć, że wszystkie szczepionki obowiązkowe są bezpłatne (refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia). Z kolei szczepienia zalecane muszą być opłacone przez rodziców (szczepionki można kupić w aptece lub przychodni). Do czego może doprowadzić szczepienie dziecka po terminie?
Czym grozi szczepienie dziecka po terminie?
Dłuższa przerwa w serii szczepień opóźnia moment uzyskania przez dziecko optymalnej ochrony przed wieloma chorobami zakaźnymi, np. gruźlicą czy wirusowym zapaleniem wątroby typu B. Szczepionka musi być zaaplikowana przed pierwszym kontaktem malucha z groźnym wirusem czy bakterią, tylko wtedy wakcynacja ma sens. Dlatego, jeśli nie istnieją medyczne przeciwwskazania – należy bezwzględnie przestrzegać zalecanego schematu szczepień, aby uniknąć konieczności szczepienia dziecka po terminie wynikającym z kalendarza szczepień. Warto podkreślić, że zdobycie odporności w wyniku szczepienia ochronnego jest znacznie bezpieczniejsze, niż w związku z zachorowaniem na daną chorobę zakaźną, która może mieć ciężki przebieg i szereg poważnych powikłań. Szczepienie zawsze powinno poprzedzać badanie kwalifikacyjne, które obejmuje wywiad z rodzicami i badanie przedmiotowe dziecka. Lekarz pyta o ewentualne wystąpienie NOP (tj. niepożądany odczyn poszczepienny) w przeszłości, występowanie chorób przewlekłych, przyjmowane przez malucha leki. Przy planowaniu i realizowaniu zaległych wakcynacji, należy stosować ogólne zasady wykonywania szczepień ochronnych.
Jeśli nasze dziecko nie przyjęło danej szczepionki zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień, warto niezwłocznie skontaktować się z lekarzem pediatrą lub lekarzem rodzinnym. Specjalista doradzi, jak nadrobić zaległości, aby maluch jak najszybciej zdobył optymalną ochronę przed ewentualnym atakiem patogenów.
