Prawidłowa dieta ma ogromny wpływ na właściwy rozwój dziecka. Niestety żywienie malucha często stanowi dla rodziców niemałe wyzwanie – zwłaszcza, gdy waga potomka odbiega od normy, nie wykazuje on oznak głodu lub czuje wyraźną niechęć do jedzenia. Jakie są przyczyny braku apetytu u niemowlaka i starszego dziecka? Jakie preparaty na apetyt dla dzieci mogą pomóc w rozwiązaniu tego powszechnego problemu?
Co powoduje brak apetytu u dziecka?
Wielu rodziców zastanawia się, dlaczego ich dziecko niechętnie spożywa różne pokarmy. Co jest główną przyczyną upośledzonego apetytu w okresie niemowlęcym oraz wczesnym dzieciństwie? Przyczyną problemów z karmieniem pociechy mogą być zaburzenia odżywiania, które mają związek z czynnikami psychologicznymi. Nasz niepokój powinny wzbudzić następujące zachowania:
- dziecko nie chce jeść posiłków,
- dziecko zjada bardzo małe ilości pokarmów,
- dziecko akceptuje tylko niektóre produkty żywnościowe,
- dziecko całkowicie odmawia przyjmowania jedzenia,
- dziecko zjada niejadalne rzeczy, np. papier, włosy, tynk, ziemia, (tzw. spaczony apetyt).
Zaburzenia odżywiania w niemowlęctwie i wczesnym dzieciństwie to tylko jeden z możliwych czynników sprawczych, dotyczy on nawet 15–35% małych dzieci. Inne przyczyny braku apetytu u dziecka to alergie pokarmowe. Alergię pokarmową podejrzewamy, gdy maluch ma biegunkę, wymiotuje, odczuwa ból brzucha po zjedzeniu określonego produktu lub na jego ciele zauważalne są zmiany skórne (np. pokrzywka). Najczęściej reakcje alergiczne wywołują:
- białko mleka krowiego,
- pszenica (gluten),
- orzechy,
- jaja,
- soja,
- ryby.
Dziecko może wykazywać niechęć do jedzenia także z powodu toczącej się w jego organizmie infekcji (np. przeziębienia, grypy). Zdarza się też, że mały pacjent, któremu do tej pory dopisywał apetyt, nagle przestaje jeść i ma to związek z infekcją układu moczowego.
Brak apetytu u dzieci może być również oznaką błędów żywieniowych rodziców, którzy w obawie przed zbyt niską wagą malucha zmuszają go do spożywania nadmiernej ilości posiłków. Odmowa jedzenia może wynikać więc z buntu dziecka na te działania (podłoże psychiczne) lub układ pokarmowy na skutek przeładowania daje sygnał, że nie przyjmie więcej pokarmu.
Czynnikiem sprawczym problemów z karmieniem malucha mogą też być choroby przewodu pokarmowego (np. refluks żołądkowo-przełykowy).
Natomiast w przypadku nastolatków niechęć do jedzenia może wynikać z chorób, takich jak anoreksja czy bulimia.
Co w takim razie stosować na apetyt dla dzieci? Jakie witaminy i minerały stosować dla dzieci? Jak zachęcić malucha do jedzenia? Jak reagować, gdy dziecko nie chce jeść?
Sposoby na niejadka
W przypadku niewystarczającej masy ciała u niemowlaka, kobiety karmiące piersią powinny zadbać o swoją dietę (gdyż niektóre produkty zmieniają smak mleka), odpowiednią podaż płynów oraz regenerację – wypoczęta, spokojna mama produkuje więcej mleka. Warto zwiększyć częstotliwość karmień i przystawiać malucha do każdej piersi, nawet wielokrotnie podczas jednej sesji karmienia. W przypadku pojawienia się problemów z karmieniem piersią zalecana jest konsultacja z certyfikowanym doradcą laktacyjnym i pediatrą. W nielicznych sytuacjach (niedorozwój tkanki gruczołowej sutka, niektóre choroby u matki lub dziecka) istnieje konieczność podawania mleka modyfikowanego.
Jeśli chodzi o starsze dzieci, warto wyeliminować przekąski (zwłaszcza słodkie) między posiłkami, ustalić stałe pory jedzenia oraz dbać o różnorodność potraw. Należy starać się, aby maluch mógł próbować nowych smaków (czasem brak apetytu może być spowodowany monotonią dań). Warto też pytać pociechę, na co ma ochotę, pozwolić jej jeść samodzielnie i chwalić za każdy kęs. Dobrym sposobem jest także zaangażowanie kilkulatka we wspólne przygotowywanie posiłków.
Warto zapewnić dziecku odpowiednią dawkę ruchu. Codzienna aktywność fizyczna, najlepiej na świeżym powietrzu, powoduje zwiększone zapotrzebowanie kaloryczne. Istnieje szansa, że po wysiłku maluch chętniej zasiądzie do stołu. Sport pobudza również perystaltykę jelit i wspomaga rozwój psychoruchowy.
Natomiast nigdy nie wolno zmuszać dziecka do jedzenia, stosować gróźb czy przekupstwa. Zwykle przynosi to odwrotny skutek do zamierzonego i niechęć do spożywania posiłków tylko się nasila, a u malucha powstaje uraz psychiczny (jedzenie zaczyna źle się kojarzyć).
Poza domowymi sposobami, można też sięgnąć po środki apteczne, które poprawiają łaknienie.
Dziecko nie chce jeść – czy należy udać się do lekarza?
Warto nadmienić, że od pierwszego do piątego roku życia wiele dzieci ma zmniejszony apetyt i jest to naturalnym zjawiskiem, gdyż pociecha nie ma już tak dużego zapotrzebowania energetycznego jak w okresie niemowlęcym. Przybieranie na wadze nie jest tak intensywne, co u części rodziców wywołuje lęk. Jeśli problem braku apetytu nie mija, pojawiają się jakiekolwiek niepokojące objawy – warto skonsultować się z lekarzem. Specjalista zleci szereg niezbędnych badań i zastosuje odpowiednią terapię.
Brak apetytu u dziecka, niemowlęcia nie zawsze oznacza chorobę, często może mieć podłoże psychologiczne i być wynikiem błędów popełnianych przez rodziców. Warto podchodzić do karmienia malucha z cierpliwością oraz spokojem i kształtować w ten sposób pozytywne nawyki żywieniowe.
